อย่าได้หลงเชื่อกับวิวที่โอบล้อมด้วยภูเขาและภาพพระอาทิตย์อัสดงโดยลืมเช็คไปว่าที่ดินแปลงสวยนั้นมีเอกสารสิทธิ ประเภทไหนอยู่ ตารางนี้จะบอกเกี่ยวกับประเภทของเอกสารสิทธิบางอย่างที่จะช่วยให้คุณได้ตัดสินใจก่อนที่จะซื้อ
| ประเภท เอกสารสิทธิ | สิทธิ | หน่วยงานและ กฎหมายที่เกี่ยวข้อง | สิทธิการโอน |
|---|---|---|---|
| โฉนดที่ดิน | ผู้ถือมีสิทธิในการใช้ประโยชน์หรือขายที่ดินตามแต่ความต้องการ ผู้ถือสามารถขัดขวางการเข้ามาใช้ประโยชน์ในที่ดินได้ เป็นเอกสารที่แสดงกรรมสิทธิในที่ดินนั้นๆ | กรมที่ดินภายใต้ ประมวลกฎหมายที่ดิน | สามารถโอนไปยังบุคคลหรือ นิติบุคคล นิติกรรมต่างๆนั้นจะดำเนินการที่ สำนักงานที่ดิน |
| น.ส.๓ น.ส.๓ ก น.ส.๓ ข | เอกสารออกโดยกรมที่ดินระบุว่าที่ดินนี้มีการใช้ประโยชน์ สิทธินั้นจะคล้ายคลึงกับโฉนดที่ดิน และเกือบถือเสมือนว่ามีกรรมสิทธิ | กรมที่ดินภายใต้ ประมวลกฎหมายที่ดิน | สามารถโอนไปยังบุคคลหรือ นิติบุคคล นิติกรรมต่างๆนั้นจะดำเนินการที่ อำเภอหรือสำนักงานที่ดิน |
| ส.ค.๑ | เอกสารแสดงว่าผู้ถือได้รายงานการครอบครองที่ดินต่อหน่วยงานราชการ ปัจจุบันนี้มีข้อจำกัด | กรมป่าไม้และกรมที่ดิน | สามารถโอนไปยังบุคคลอื่นได้ด้วย การส่งมอบเอกสารไปยังผู้ซื้อและ สละเจตนาในที่ดินของผู้ซื้อ |
| ใบจอง (น.ส.๒) | เอกสารออกโดยหน่วยงานราชการที่อนุญาตให้ ผู้ถือเอกสารได้ใช้ประโยชน์ชั่วคราว ประกาศนั้นจะมีขึ้นเป็นครั้งคราวเพื่อให้ผู้สนใจ ได้เข้าทำประโยชน์ในที่ดินภายใน ๖ เดือน และที่ดินประมาณ ๗๕%ที่อนุญาตให้จะต้องทำ ประโยชน์ภายใน ๓ ปี | กรมที่ดิน | ไม่สามารถโอนไปยังบุคคลอื่นได้ แต่ทายาทโดยธรรมมีสิทธิในการ รับโอน |
| ใบไต่สวน (น.ส.๕) | เอกสารออกให้เพื่อแสดงว่าผู้ครอบครองที่ดินได้ยื่นขอการออกโฉนดที่ดิน | กรมที่ดิน | สามารถโอนได้หากที่ดินได้ใช้ ทำประโยชน์ |
| ส.ป.ก.๔-๐๑ | เอกสารที่อนุญาตให้ผู้ถือได้ใช้ประโยชน์ในเขต ปฏิรูปที่ดิน แต่ไม่ได้แสดงถึงกรรมสิทธิอย่างใด | สำนักงานปฏิรูปที่ดินภาย ใต้พ.ร.บ.ปฏิรูปที่ดิน | สามารถโอนไปยังคู่สมรส บุตร บิดาหรือพี่น้อง |
| ส.ท.ก. | เอกสารอนุญาตให้ใช้ประโยชน์ในที่ดินชั่วคราว ในเขตป่าสงวน | กรมป่าไม้ ไม่มีการออกเอกสารนี้อีก | สามารถโอนไปยังทายาท แต่ห้ามซื้อขาย |
| ก.ส.น.๕ | เอกสารออกให้เพื่อแสดงการใช้ประโยชน์ใน ที่ดินของสมาชิกสหกรณ์นิคม | กรมส่งเสริมสหกรณ์ภายใต้พ.ร.บ.การจัดสรรที่ดินเพื่อการครองชีพ ๒๕๑๑ | สามารถโอนไปยังทายาทหรือสมาชิกผู้อื่นในสหกรณ์นิคม |
| ภ.บ.ท.๕ | ใบเสร็จที่แสดงถึงการชำระภาษีต่อหน่วยงาน ท้องถิ่น จะแสดงชื่อของผู้เสียภาษี และเป็นเอกสารที่ไม่ได้ถึงกรรมสิทธิใดๆ | อ.บ.ต. | |
| น.ค.๓ | เอกสารที่ออกให้แก่สมาชิกนิคมสร้างตนเอง | กระทรวงเกษตรภายใต้ พ.ร.บ.การจัดสรรที่ดินเพื่อการครองชีพ ๒๕๑๑ |
ตอนนี้คุณรู้แล้วว่าคุณต้องมองหาที่ดินประเภทไหน ขั้นตอนต่อไปคือค้นหาว่าที่ดินนี้มีเอกสารสิทธิอะไร สมควรที่จะ ซื้อขายและคุณได้รับในสิ่งที่คุณจ่ายไปหรือไม่